Μόνιμη Έκθεση

Το Κέντρο Πληροφόρησης «ΑΙΘΟΥΣΑ NATURA 2000» είναι μία αίθουσα αφιερωμένη στις περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 της Κρήτης. Γνωρίστε τις μοναδικές αυτές περιοχές μέσα από τις διαδραστικές οθόνες της έκθεσης. Μάθετε για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τα σπάνια είδη ζώων και φυτών που φιλοξενούν. Ελάτε πιο κοντά σε αυτά τα μαγευτικά τοπία και βγάλτε φωτογραφίες σαν να είστε εκεί καθώς απολαμβάνετε τις πολύτιμες οικοσυστημικές υπηρεσίες που προσφέρουν.

Η «ΑΙΘΟΥΣΑ NATURA 2000» ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016 στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE Natura2000 Value Crete. Στόχος του Κέντρου Πληροφόρησης είναι να εξοικειώσει τους κατοίκους και επισκέπτες του νησιού με τις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 της Κρήτης. Περιλαμβάνει τέσσερα διαδραστικά συστήματα νέας τεχνολογίας, στα οποία παρουσιάζονται, με εύληπτο και κατανοητό τρόπο, τα οικοσυστήματα των περιοχών αυτών, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τα είδη ζώων και φυτών που φιλοξενούν. Παράλληλα ο επισκέπτης πληροφορείται για το καθεστώς προστασίας που διέπει τις περιοχές αυτές, τις απειλές που δέχονται, καθώς και τη σημασία και την προσφορά τους στην κοινωνική και οικονομική ευημερία του τόπου. Μέσα από τη διαδραστική επαφή του με τις μικρές και μεγάλες οθόνες προβολής, με ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει σπάνιες εικόνες από την ύπαιθρο της Κρήτης, να κατανοήσει την άμεση σύνδεση των ανθρώπινων ασχολιών με το φυσικό περιβάλλον, να μάθει πως επηρεάζουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες την ισορροπία και την υγεία των φυσικών οικοσυστημάτων και των ζώων και φυτών που μοιράζονται μαζί μας αυτόν τον χαρισματικό τόπο.

Μια έκθεση γεμάτη με φανταστικές οφθαλμαπάτες, οπτικά πειράματα και τεχνολογίες που μας παίρνουν απ’ το χέρι και μας ξεναγούν στον συναρπαστικό κόσμο του φωτός και της οπτικής. Βγάλτε φωτογραφία καθώς πετάτε «μαγικά» στον αέρα, «ηλεκτριστείτε» με τη σφαίρα πλάσματος, παίξτε με laser και φακούς και ανακαλύψτε όλα τα μυστήρια του φωτός!

H έκθεση «Φωτεινά Μυστήρια» είναι μια παραγωγή του Ελληνικού Ινστιτούτου Ολογραφίας. Τα εγκαίνια έγιναν τον Νοέμβριο του 2013. Η έκθεση αυτή επεκτείνεται από τις βασικές αρχές της οπτικής μέχρι την τρισδιάστατη  απεικόνιση, αλλά και την εκπαίδευση, μέσα από οπτικά παράδοξα. Στη διοργάνωσή της συμμετείχε το Μουσείο Οπτικής του Πανεπιστημίου της Αγ. Πετρούπολης (ITMO) και το Ινστιτούτο Ηλεκτρ. Δομής & Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ). Η έκθεση απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και έχει ως σκοπό να εξοικειώσει τους επισκέπτες με το παράξενο ταξίδι του φωτός. Τα οπτικά παράδοξα, με διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο, εισάγουν τον επισκέπτη στις βασικές αρχές της γεωμετρικής οπτικής και, στη συνέχεια, επεξηγούνται με απλές πειραματικές διατάξεις. Η επιστημονική επιμέλεια των πρωτότυπων εκπαιδευτικών διατάξεων ανήκει στον φυσικό Ανδρέα Σαρακηνό. Στον σκοτεινό θάλαμο ο επισκέπτης μπορεί να ψυχαγωγηθεί με τη μουσική λέιζερ-άρπα, το φωτεινό grafitti και με φαινόμενα ορατά μόνο κάτω από υπεριώδη ακτινοβολία.

Ξέρετε ότι τα βουνά φιλοξενούν τα μισά περίπου κέντρα βιοποικιλότητας του πλανήτη; Γνωρίστε τα πιο χαρακτηριστικά οικοσυστήματα των ψηλών βουνών της Μεσογείου. Ταξιδέψτε από τον Όλυμπο και τα βουνά της Κύπρου μέχρι τις χιονισμένες Άλπεις και ανακαλύψτε πως η ζωή προσαρμόζεται σε αυτά τα τόσο ιδιαίτερα περιβάλλοντα!

Επισκεφθείτε τα κωνοφόρα δάση του Λιβάνου, της νότιας Τουρκίας και της Βουλγαρίας και γνωρίστε, ανάμεσα σε δεκάδες άλλα ζώα και φυτά, το μαγευτικό αιλουροειδές Λύγκας, τον μοναδικό κέδρο του Λιβάνου και τον μικρό ύρακα, έναν απροσδόκητο συγγενή του ελέφαντα!

Ανακαλύψτε την τεράστια ποικιλία οργανισμών που κατοικούν στην περιοχή μας και την καθιστούν μία από τα δέκα κέντρα βιοποικιλότητας του πλανήτη!

Οι θαμνότοποι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά οικοσυστήματα της Μεσογείου και φιλοξενούν μια τεράστια ποικιλία ενδημικών οργανισμών (οργανισμών, δηλαδή, που δεν θα συναντήσετε πουθενά αλλού στον κόσμο!). Ταξιδέψτε από την Κρήτη στη Λιβύη και μετά πίσω στα Βαλκάνια και δείτε από κοντά τον σπάνιο κρητικό αγριόγατο, τα τρομερά αγκάθια του ύστρηκα και τη σοφή κουκουβάγια της Αθηνάς!

Σταθείτε μπροστά σε μια πραγματική αρκούδα, έναν λύκο και ένα αγριογούρουνο. Προσπαθήστε να βρείτε τα διαφορετικά είδη κουκουβάγιας και τρυποκάρυδου που κρύβονται στα κλαδιά των δέντρων και μάθετε για όλα τα εκπληκτικά είδη που μπορείτε να συναντήσετε σε ένα φυλλοβόλο δάσος!

Πώς μοιάζει μια οχιά; Πώς αναπνέει ένας βάτραχος; Πώς μοιάζουν τα ίχνη μιας αρκούδας; Βρείτε μόνοι σας τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα πολλά συναρπαστικά ερωτήματα γνωρίζοντας τους μικρούς μας φίλους στο ζωντανό μουσείο!

Σας φαίνονται φτωχά σε βιοποικιλότητα αυτά τα οικοσυστήματα; Αν όμως τα κοιτάξετε από κοντά, θα σας εκπλήξουν με την ποικιλία των οργανισμών που φιλοξενούν! Και αν κοιτάξετε με προσοχή, θα ανακαλύψετε τις τρομερές προσαρμογές που υιοθετούν τα ζώα και τα φυτά των ερήμων ώστε να επιβιώνουν μέσα σε αυτά τα ακραία, αλλά και τόσο εύθραυστα, οικοσυστήματα!

Οι υδροβιότοποι αποτελούν τα φυσικά «εργαστήρια» καθαρισμού του μολυσμένου νερού και είναι πρωταθλητές στην αποθήκευση άνθρακα. Μας παρέχουν προστασία από τις πλημύρες, καθαρό νερό, πλήθος υλικών και φαρμάκων ενώ αποτελούν ζωτικό ενδιαίτημα για πολλούς ζωντανούς οργανισμούς. Δυστυχώς περίπου το 87% των υδροβιότοπων έχουν χαθεί τα τελευταία 300 χρόνια. Γνωρίστε καλύτερα αυτά τα πολύτιμα οικοσυστήματα, τα ζωντανά πλάσματα που ζουν εκεί και μάθετε για τους κινδύνους που τα απειλούν.

Ο «Ερευνότοπος» είναι ένας χώρος 250 τ.μ., ειδικά διαμορφωμένος για παιδιά. Πρόκειται για μια μικρογραφία των διαφορετικών οικοσυστημάτων της Κρήτης εμπλουτισμένη με πλήθος πρωτότυπων και διαδραστικών παιχνιδιών που προσκαλούν τους μικρούς μας φίλους να ανακαλύψουν παίζοντας. Σκάψτε για να βρείτε τα απολιθωμένα κόκαλα του πιο μεγάλου ζώου που έζησε ποτέ στο νησί, μπείτε μέσα σε ένα σπήλαιο και εξερευνήστε το, καθίστε γύρω από τη φωτιά της βραδινής κατασκήνωσης, μελετήστε ζώα και φυτά στον πάγκο του επιστήμονα και γνωρίστε τη φύση της Κρήτης μέσα από όλες σας τις αισθήσεις.

Απολαύστε μια βόλτα ανάμεσα σε χαρακτηριστικά φυτά του νησιού και ξαποστάστε κάτω από τη σκιά των γιγάντιων δεινοσαύρων.

Σταθείτε μπροστά στο μεγαλύτερο ζώο που έζησε ποτέ στην Κρήτη! Μια φυσική αναπαράσταση του σώματος αυτού του γιγαντιαίου προϊστορικού ζώου σάς επιτρέπει να παρατηρήσετε όλα τα εκπληκτικά χαρακτηριστικά του που το κάνουν να ξεχωρίζει. Ανακαλύψτε πότε και που έζησε, τι έτρωγε, πότε εξαφανίστηκε, αλλά και πως η περιέργεια ενός μικρού κοριτσιού από τη Σητεία οδήγησε στην ανακάλυψη του!

Μια έκθεση με ρομποτικές, ακριβείς αναπαραστάσεις από τους πιο εντυπωσιακούς δεινόσαυρους του κόσμου, από τον διάσημο Τυραννόσαυρο  REX μέχρι τον γιγάντιο Αργεντινόσαυρο και τον μικροσκοπικό Μικροπαχυκεφαλόσαυρο. Ταξιδέψτε εκατομμύρια χρόνια πριν και περπατήστε ανάμεσα στα εντυπωσιακά αυτά πλάσματα που συναρπάζουν μικρούς και μεγάλους!

Ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος, τριών επιπέδων όπου μικροί και μεγάλοι μπορούν να μάθουν μέσα από ενημερωτικά σεμινάρια, εκπαιδευτικές εκδηλώσεις και πρακτικά εργαστήρια.

Σεμινάρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης υλοποιούνται από το 1998 στο ΜΦΙΚ και απευθύνονται σε Εκπαιδευτικούς, αλλά και σε άλλες επαγγελματικές ομάδες. Από το 2012 όλα τα σεμινάρια της  Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Δια Βίου Μάθησης υλοποιούνται στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Κατάρτισης του ΜΦΙΚ (ΚΕΠΕΚΑ-ΜΦΙΚ), το οποίο λειτουργεί με την 3633/30-03-2012 έγκριση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το αντικείμενο δράσης του ΚΕΠΕΚΑ-ΜΦΙΚ είναι η παροχή συνεχιζόμενης Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, κατάρτισης, ευαισθητοποίησης, επιμόρφωσης, ειδικής πληροφόρησης και συναφών δραστηριοτήτων (έρευνες – μελέτες, ημερίδες, συνέδρια, εκπαιδευτικά βοηθήματα για τους καταρτιζόμενους, συμμετοχή σε ολοκληρωμένα προγράμματα, Κοινοτικές πρωτοβουλίες, δράσεις προώθησης και υποστήριξης της Απασχόλησης και της Δια Βίου Εκπαίδευσης) σε περιβαλλοντικά θέματα της ανατολικής Μεσογείου. Η παρεχόμενη κατάρτιση, που συνδέει τη θεωρητική, την πρακτική και την εργαστηριακή γνώση εντάσσεται τόσο στο χώρο της εξ’ Αποστάσεως Εκπαίδευσης, όσο και στο χώρο της Σεμιναριακής Εκπαίδευσης. Για την υλοποίηση των παραπάνω το ΚΕΠΕΚΑ-ΜΦΙΚ αναπτύσσει συνεργασίες με αρμόδιους φορείς και φυσικά και νομικά πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου. Απευθύνεται σε όλους τους ενήλικες Έλληνες & ξένους, εργαζόμενους σε διάφορους τομείς, όπως τουρισμό ή εκπαίδευση, σε εθελοντές, ανέργους, φοιτητές κ.ά., οι οποίοι ενδιαφέρονται να διευρύνουν ή να επικαιροποιήσουν τις γνώσεις και το βιογραφικό τους, σε περιβαλλοντικά θέματα της ανατολικής Μεσογείου. Οι διδάσκοντες του κέντρου είναι μέλη ΔΕΠ του Παν/μίου Κρήτης ή άλλων Πανεπιστημίων, εξειδικευμένο προσωπικό του ΜΦΙΚ ή άλλων φορέων καθώς και ερευνητές διαφόρων ερευνητικών ιδρυμάτων.

Το ΚΕΠΕΚΑ-ΜΦΙΚ διαθέτει 4 χώρους:

Αίθουσα Θεωρίας, όπου γίνεται η θεωρητική κατάρτιση, συζήτηση ή παρουσιάσεις στην ολομέλεια των επιμορφούμενων αλλά και η πρόσβαση στην πληροφορία και τις πηγές βιβλιογραφίας μέσα από το διαδίκτυο.

Αίθουσα Δραστηριοτήτων, όπου οι εκπαιδευόμενοι, σε ομάδες, μπορούν να καταρτιστούν σε Εκπαιδευτικές τεχνικές, όπως παιχνίδια ρόλων, προσομοίωση, κατασκευές, εικαστικά κ.ά.

Δύο Αίθουσες Εργαστηρίου, εξοπλισμένες με στερεοσκόπια που επιτρέπουν την τρισδιάστατη παρατήρηση ζωικών και φυτικών οργανισμών, πετρωμάτων, απολιθωμάτων κ.ά.

Μια έκθεση με όλα τα χαρακτηριστικά είδη ζώων, φυτών και ορυκτών του νησιού. Μοναδικά απολιθώματα ξεδιπλώνουν το πλούσιο παρελθόν της περιοχής, ενώ στο μινωικό τραπέζι ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει τα φυτά που χρησιμοποιούνταν από τους Μινωίτες στη διατροφή τους.

Η έκθεση «Κρήτη, μια ήπειρος σ’ ένα νησί», βασισμένη πάνω στο ομώνυμο βιβλίο του Δήμου Τσαντίλη που έχει εκδώσει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης πριν από δύο χρόνια, καλύπτει τα πιο βασικά στοιχεία της Κρητικής Ποικιλότητας. Αναπτύσσεται σε μία αίθουσα 300 τμ. και παρουσιάζει σε κείμενα, εκθέματα, διοράματα, μικροδιοράματα, ηλεκτρονικά μέσα και διαδραστικά παιχνίδια, τα βασικά χαρακτηριστικά και στοιχεία του κρητικού περιβάλλοντος. Αρχίζει με μια αναφορά στα ορυκτά και πετρώματα, στα απολιθώματα όπου παρουσιάζεται μέρος της συλλογής Kuss (Γερμανός επιστήμονας), καθώς και το δεινοθήριο. Ακολούθως δίνονται στοιχεία για την ποικιλότητα των φυτών, καθώς και τα φυτά στο Μινωικό Τραπέζι. Παρουσιάζονται στοιχεία για τα αρθρόποδα, τα σαλιγκάρια και τα κυρίαρχα σπονδυλωτά, όπως τα αρπακτικά πουλιά, τις κουκουβάγιες, τα ερπετά και τα θηλαστικά. Μέσα από την έκθεση αυτή ο επισκέπτης μπορεί να πάρει τις πιο σημαντικές πληροφορίες για τη μοναδικότητα του περιβάλλοντος της Κρήτης. Η έκθεση συνδιοργανώθηκε από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης-Πανεπιστήμιο Κρήτης, την Περιφέρεια Κρήτης, καθώς και τον Σύλλογο Φίλοι του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης.

Σε αυτόν τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο ο επισκέπτης μπορεί να ζήσει σεισμούς από 5 έως 7,6 Richter, να εξοικειωθεί με το φαινόμενο του σεισμού, να λάβει πληροφορίες για την πληρέστερη κατανόησή του και να ενημερωθεί για τη σωστή αντιμετώπισή του.

Ο «Εγκέλαδος» εξοικειώνει το κοινό με το φαινόμενο του σεισμού. Παρέχει πληροφορίες για την κατανόησή του, ενημερώνει για τη σωστή αντιμετώπιση και, παράλληλα, προσομοιώνει πραγματικούς σεισμούς. Πρόκειται για έναν Σεισμικό Προσομοιωτή, ο οποίος αναπαριστάνει μία σχολική αίθουσα. Οι επισκέπτες καθισμένοι σε θρανία μαθαίνουν για το φαινόμενο του σεισμού και τη σεισμικότητα της ανατολικής Μεσογείου. Κατάλληλα διαμορφωμένα προγράμματα σε συνεργασία με τον Ο.Α.Σ.Π., στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, προσφέρουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να νιώσουν σεισμούς μέχρι και 7,6 Richter και, παράλληλα, να πληροφορηθούν για τους τρόπους προστασίας και τις ορθές πρακτικές αντιμετώπισής τους. Το πρόγραμμα «Εγκέλαδος» είναι διαθέσιμο κατά τις μέρες και ώρες λειτουργίας του μουσείου.

Στα πλαίσια της αύξησης της ευαισθητοποίησης, της βελτίωσης των γνώσεων σχετικά με τους σεισμούς, της εκπαίδευσης των σχετικών ομάδων (εκπαιδευτικοί, γονείς, εθελοντές και φορείς πολιτικής προστασίας) στις βέλτιστες πρακτικές και την ενδεδειγμένη αντίδραση σε περίπτωση σεισμικής δραστηριότητας, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης συντονίζει το πρόγραμμα RACCE. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας 2010, με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.